Jaarverslag RMC Noord Groningen | 2021-2022
Landelijke stijging voortijdig schoolverlaters ook merkbaar in de regio
Inleiding
In het schooljaar 2021-2022 kwam een voorlopig einde aan de almaar dalende aantallen schoolverlaters. Landelijk gezien kwam het percentage schoolverlaters voor het eerst weer uit boven de 2%. Ook de RMC regio Noord-Groningen liet dezelfde trend zien. In één jaar steeg het percentage van 1,73 naar 2,73. Dit is vergelijkbaar met de Groningse regio’s West Centraal Groningen en Oost-Groningen die respectievelijk 2,91% en 2,81% scoorden. Nederland telde vorig schooljaar zo’n 30.000 schoolverlaters zonder startkwalificatie. Daarvan wonen er 201 in onze regio.
Oorzaken
Het stijgend percentage schoolverlaters heeft in de eerste plaats alles te maken met de COVID 19-pandemie en de nasleep ervan. Veel studenten verloren hun motivatie door het digitale onderwijs tijdens de scholensluiting in de winter van 2021-2022. Ze vonden het lastig de draad daarna weer op te pakken en weer hele dagen naar school te gaan.Voor veel jongeren heeft de COVID 19-pandemie geleid tot mentale problemen waardoor ze na verloop van tijd zijn uitgevallen. RMC-medewerkers hebben zo goed mogelijk geprobeerd om contact met hen te houden. Dit heeft niet kunnen voorkomen dat toch veel jongeren voortijdig van school zijn gegaan.
Jongeren hebben zich de afgelopen jaren veel moeten ontzeggen. Hun sociale leven heeft zo ongeveer twee jaar stilgestaan. Ze hebben het idee dat ze dat nu allemaal moeten inhalen. School en huiswerk schiet er daardoor nog wel eens bij in.
Een deel van de studenten kon met versoepelde regels beginnen aan hun opleiding of mocht doorgaan ondanks tegenvallende resultaten. Veel van deze studenten zijn een jaar later alsnog uitgevallen. Soms ook vanwege een verkeerde studiekeuze.
Er is werk genoeg. Werken is aantrekkelijker dan school voor studenten die hun motivatie verliezen of liever praktisch leren. Maar zonder startkwalificatie lopen deze jongeren een verhoogd risico om later aan de kant te komen staan. Dat werken al langer populair is zien we ook terug in de cijfers. Van de jongeren die in 2019-2020 VSV'er werden, is 36,4% een jaar later aan het werk en 23,5% ging terug naar school. Net als in de vorige twee jaar bleef ongeveer 40% van deze jongeren VSV'.
In 2021/2022 waren veel jongeren die stopten met school nog niet gemotiveerd om mee te doen aan een traject. Ze wilden liever zelf uitzoeken wat ze gingen doen.
Aanvalsplan VSV
Voor het eerst zien we ook in de gemeenten Eemsdelta (2,78%) en Het Hogeland (2,6%) meer voortijdig schoolverlaters. De laatste keer dat er zoveel VSV'ers bijkwamen in Nederland was in 2011/2012. De minister maakt daarom een aanvalsplan VSV. We verwachten nieuwe wetten, regels en doelstellingen voor onderwijs, gemeenten, arbeid en zorg. Een van de veranderingen is voor het RMC direct opvallend: wij gaan het doorstroompunt heten.In onze regio doen we er samen met onze partners alles aan onze jongeren te helpen. We merken dat veel jongeren in 2022/2023 gebruik maken van maatwerktrajecten zoals Bij Nous en 2BE! En gelukkig zien we dat het aantal uitschrijvingen zonder startkwalificatie in onze regio inmiddels weer daalt. Natuurlijk zijn we er nog niet. We hopen daarom goed gebruik te kunnen maken van de maatregelen die de minister zal voorstellen. Ondertussen blijven we jongeren actief opzoeken en gaan we door met onze preventieve inzet. Bijvoorbeeld door als RMC+'er op de locaties goed samen te werken met het onderwijs en de hulpverlening of door verzuimmeldingen van studenten van 18 jaar of ouder op te pakken. Ook route Rubicon is een effectief instrument gebleken
In 2021-2022 kregen we in totaal 184 verzuimmeldingen voor studenten van 18 jaar of ouder uit Eemsdelta (95) en Het Hogeland (89). De school kan aangeven of ze willen dat het RMC in actie komt. Het RMC gaat dan op huisbezoek om te vragen wat er aan de hand is, en er achter te komen wat er nodig is om het verzuim te stoppen.
-
Driehoek effectief tegen verzuim en uitval
Voor het effectief voorkomen en tegengaan van verzuim en uitval is het samenspel van verzuimcoördinator, school als wijk en RMC-medewerker cruciaal. Deze driehoek van zorg, onderwijs en RMC vormt de spil van het zeswekelijkse overleg van het Begeleidings- en Adviesteam (BAT). Dit overleg komt met name in beeld als de studie- en loopbaanbegeleider en student er zelf niet uitkomen.
In het BAT zitten meerdere disciplines om tafel. ‘Daardoor zijn we in staat om de studenten waarover we ons zorgen maken vanuit diverse invalshoeken te bespreken’, zegt RMC-medewerker Karin Fekken. ‘Op die manier komen we tot een effectieve aanpak en kunnen we meteen afspreken wie met een student aan de slag gaat.’ ‘Het zijn overigens niet alleen zorgen’, benadrukt Myrthe Langeveld van het Noorderpoort in Appingedam. ‘Als we bijvoorbeeld de indruk hebben dat iemand kan opstromen naar een niveau hoger komt dat ook aan de orde.’
Ondersteuning
De ondersteuning die het BAT kan bieden is divers. Dat varieert van financiële ondersteuning wanneer studenten hun boeken of laptop niet kunnen betalen tot verwijzing naar zorg. ‘Soms is het voor een student beter om even afstand te nemen van school en aan zichzelf te werken’, licht Karin toe. ‘Dan kunnen ze later de draad weer oppakken. Uiteindelijk gaat het ons erom dat het goed blijft gaan met de student.’ ‘De aanpak die we vanuit het BAT voorstellen vertalen we vaak in een leercontract’, vult Myrthe aan. ‘Daarin zetten we afspraken tussen student en opleiding op papier. Bijvoorbeeld als het gaat om niet meer verzuimen. We merken dat het helpt om afspraken te bevestigen door beide het contract officieel te ondertekenen.’
Korte lijnen
Voor een effectieve aanpak van verzuim en uitval is het van belang dat de driehoek elkaar snel weet te vinden. ‘Het voordeel van Appingedam is, dat de locatie relatief klein is’, aldus Myrthe. ‘We kennen alle ongeveer 160 leerlingen en komen elkaar bijna dagelijks tegen. School als wijk en RMC zijn meerdere dagdelen per week aanwezig. Dat houdt de lijntjes kort en maakt het mogelijk om snel even te sparren.’Corona
Myrthe en Karin zien dat de gevolgen van de coronapandemie nog volop doorwerken bij de studenten. ‘We merken toch dat we nu met ernstiger problematiek te maken hebben’, verklaart Myrthe. ‘Studenten hebben veel gemist, zowel wat betreft onderwijs als sociaal. Dat heeft geleid tot angsten en eenzaamheid. Het is daarom des te belangrijk dat we elkaar als driehoek goed weten te vinden en breder kijken dan alleen naar het onderwijs. -
Nieuwe start in de Oude Manege
Als jongeren het niet redden in het onderwijs, om wat voor reden dan ook, kan het goed zijn om even de tijd te nemen om op adem te komen. Dat kan in de Oude Manege in Winsum. Tijdens een traject van tien weken gaan jongeren hier met zichzelf aan de slag. En als ze dan in hun laatste week het podium pakken op het grote veld voor de eindpresentatie aan familie en vrienden, zijn ze klaar voor een nieuwe stap.
‘We zijn hier zo’n twee jaar geleden mee gestart’, zegt Marlous Krahé, ‘en zijn inmiddels zeven groepen verder. ‘In onze aanpak vinden we het belangrijk dat de jongeren stilstaan bij wie ze zijn. En dan niet alleen bij wat je ziet, maar ook wat er bij hen onder de oppervlakte gebeurt. Vergelijk het met een ijsberg. Het meeste bevindt zich onder water. Samen gaan we op zoek naar patronen. Waar lopen ze telkens tegenaan? En we proberen te ontdekken wat voor hen belangrijk is in hun leven?’
Trots
‘De jongeren komen hier drie dagen per week’, gaat Marlous verder. ‘Dat zijn dagen dat ze soms ook weer even kind kunnen zijn. Daarom besteden we naast de nodige gesprekken en testen veel aandacht aan theater, spel en bewegen. Na vijf weken is alles wel een beetje in kaart gebracht. Dan komen ze voor de vraag te staan of ze voor zichzelf kunnen kiezen en weer eigen regie ervaren. Dat is het vertrekpunt voor de tweede vijf weken waarin we veel oefenen en stappen zetten naar de tijd na de Oude Manege. Dat gaat met het nodige vallen en weer opstaan. Ook hebben we vaak individuele sessies. In de tiende week is dan de eindpresentatie. Daarin vertellen de jongeren aan familie, vrienden en docenten wat ze hebben meegemaakt, wat ze geleerd hebben en hoe ze verder willen. ’Een docent van het Alfa College die erbij aanwezig was, is onder de indruk van het resultaat. ‘De studenten waren trots op de ontwikkeling die ze doorgemaakt hadden. Dat was echt voelbaar. Ze voelden zich gezien en gehoord en klaar voor een volgende stap in hun leven.’
Ik had niet verwacht dat er zoveel begrip en medeleven zou zijn. Door de groep heb ik me echt kunnen verbeteren.
Vertrouwen
Deelnemer Dylan is daar een goed voorbeeld van. Hij leerde omgaan met zijn gevoel na het overlijden van zijn vader. Hij voelde zich thuis in de groep en dat gaf hem het vertrouwen zijn verhaal te doen. ‘Ik had niet verwacht dat er zoveel begrip en medeleven zou zijn’, zegt hij daarover. ‘Door de groep heb ik me echt kunnen verbeteren.’
-
Met Route Rubicon werken aan zelfvertrouwen
Het afgelopen schooljaar zijn RMC en het Noorderpoort College gestart met Route Rubicon. Het is een opleiding voor servicemedewerker op niveau 2 en met name bedoeld voor studenten die minder goed tot hun recht komen in het schoolse systeem. Mede daardoor zijn ze soms al een aantal keren uitgevallen. Dit is niet bevorderlijk voor hun zelfvertrouwen.
‘Route Rubicon biedt studenten veel veiligheid’, vertelt RMC-consulent Kim Wierema. ‘Ze krijgen les van één docent in een kleine groep met bij de start 11 studenten. Door deze aanpak zijn er minder wisselingen en leren ze elkaar goed kennen. Zo kunnen de studenten elkaar ook ondersteunen tijdens de opleiding. De opleiding inclusief de eerste stage is op dezelfde locatie. Ook dat beperkt het aantal wisselingen.’
Positieve ervaringen
‘De eerste ervaringen zijn positief’, laat docent en studentbegeleider Annet Steenbruggen weten. ‘Ik zie de studenten grote vorderingen maken. Een student die met de nodige angsten kampte, spreekt nu voor de groep. Een studente die veel verzuimde en al vaker was uitgevallen vanwege gezondheidsklachten is er nu gewoon elke dag. Dat komt ook omdat ze zich verbonden voelt met de groep.’
Intake
Voordat studenten beginnen, doen ze samen met het RMC een uitgebreide intake. Zo moet duidelijk worden waar de student tegenaan loopt. Dat kan van alles zijn. Problemen met geld, huisvesting of het combineren van school met een kind. Door deze problemen aan te pakken kunnen de studenten zich volop op de opleiding concentreren. ‘We blijven bij de studenten betrokken’, aldus Kim. ‘Zo kunnen we snel in actie komen als het even niet goed dreigt te gaan. Ik streef ernaar om een dagdeel in de week aanwezig te zijn bij de opleiding. Daarmee wordt het nog makkelijker om contact te hebben als dat nodig is.’ ‘Die fysieke aanwezigheid is inderdaad belangrijk’, vult Annet aan. ‘Het gaat om zien en gezien worden.’
Vervolg
Route Rubicon duurt twee jaar. ‘Het is zaak dat we goed nadenken over de tijd nadat de studenten de opleiding hebben afgerond’, aldus Annet. ‘Ze staan dan voor de keus tussen vervolgopleiding en werk. Ik merk dat ze dat nog best spannend vinden. Het is belangrijk om al in een vroeg stadium met RMC of de jobcoach van werkplein naar het vervolg te kijken en samen te kijken wat er mogelijk is. Op die manier kunnen we zorgen voor een warme overdracht.’
-
Ons team
Boven vlnr: Karin Fekken, Annette Ploeg-Willemsen en Sabine Jurriëns. Onder vlnr: Paulien Smidt (oud medewerker) en Joost Giesen
Wij willen er zijn voor iedereen binnen de RMC- doelgroep, met name voor hen die ondersteuning nodig hebben bij de vraagstukken rondom scholing, werk-leertrajecten en andere aanverwante zaken. Als team zijn wij divers, transparant, daadkrachtig en toegankelijk. Daarnaast hechten wij waarde aan goede en laagdrempelige samenwerking met scholen, bedrijven, Werkpleinen, welzijnsorganisaties, jongerenprojecten etc
Doorstroompunt Noord Groningen nieuwe naam voor RMC! Per mei 2023.
Sabine JurriënsKim WieremaKarin FekkenJoost GiesenJolanda Schuur-van der LaanJeroen DerksemaAnnette Ploeg-Willemsen -
Wethouders in de regio die verantwoordelijk zijn voor RMC
De volgende wethouders zijn verantwoordelijk voor onderwijs en/of RMC: