Jaarverslag RMC Noord Groningen | 2022-2023
Aantal voortijdig school-verlaters gestabiliseerd
Inleiding
In de doorstroomregio Noord Groningen Eemsmond is het aantal voortijdig schoolverlaters in 2022- 2023 nagenoeg gelijk aan dat in het jaar ervoor. Kwam het percentage vorig jaar uit op 2,71%, dit jaar is het 2,61%. Het past bij het landelijk beeld waarbij het percentage al twee jaar ongeveer 2,4% is. Het aantal schoolverlaters kwam uit op ruim 30.000. In onze regio gaat het om 187 voortijdig schoolverlaters.
In een brief aan de Tweede Kamer spreekt onderwijsminister Dijkgraaf zijn zorg uit over deze ontwikkeling. Zeker in het licht van het streefgetal voor 2026 van 18.000 schoolverlaters. Met een gericht actieprogramma wil hij de oorzaken van voortijdig schoolverlaten aanpakken. Het gaat dan om persoonlijke problemen, uitstroom naar werk zonder startkwalificatie en verkeerde studiekeuze. Volgens het actieprogramma moeten onderwijs en overheid hun krachten bundelen in een regioplan.
In ons werk komen we veel psychische problematiek waaronder eenzaamheid tegen
De oorzaken voor het voortijdig schoolverlaten zijn herkenbaar voor de Doorstroomcoaches in de Regio Noord Groningen Eemsmond. ‘Eigenlijk zien we nog steeds de naweeën van corona’, zegt Kim Wierema. ‘In ons werk komen we veel psychische problematiek waaronder eenzaamheid tegen. Dat vraagt de nodige aandacht van ons. We hebben vaker contact met ze dan in het verleden. Voor veel jongeren zijn we een laagdrempelig aanspreekpunt.’
Voor het Doorstroompunt was 2022- 2023 een lastig jaar vanwege veel personele wisselingen en het overlijden van trajectbegeleider Nanno Bijlholt. Een man die met zijn tomeloze energie vaak de juiste toon wist te vinden bij ouders en jongeren. Een man ook die de regels voor zich liet werken in het belang van jongeren en studenten die hij onder zijn hoede had. Met zijn bijzondere combinatie van intuïtie, nuchterheid en ervaring was hij ook van grote waarde voor zijn collega’s.
Cijfers nader beschouwd
Van de 187 voortijdig schoolverlaters waren 26 afkomstig vanuit het voortgezet onderwijs. De andere 161 verlieten het MBO. Ten opzichte van de landelijke streefcijfers deed de regio Noord Groningen Eemsmond het beter voor zover het om de uitval op niveau 1 gaat. Het percentage uitvallers bedroeg 15,5%, terwijl het streefcijfer 22,4% is. Voor de andere niveaus scoort de regio minder goed dan de landelijke streefcijfers. Vooral op niveau 3 blijft de regio wat achter met een percentage van 6,5% en een streefcijfer van 3,8%
In de gemeente Het Hogeland is het percentage voortijdig schoolverlaters in het afgelopen schooljaar licht gedaald van 2,6% naar 2,2%. In de gemeente Eemsdelta was de ontwikkeling omgekeerd. Hier steeg het percentage licht van 2,9% naar 3,1%. Van oudsher zijn mannen oververtegenwoordigd onder de voortijdig schoolverlaters. Toch is het percentage vrouwen dat uitvalt de laatste jaren aan het stijgen. Vorig jaar was het voor het eerst meer dan 2%. Het past in het beeld van de Doorstroomcoaches dat meer jonge vrouwen te maken hebben met mentale problemen.
Van RMC naar Doorstroompunt
Afgelopen schooljaar nam het RMC, het Regionale Meld en Coördinatiefunctie, afscheid van zijn naam. Vanaf mei 2023 is het verdergegaan onder de noemer Doorstroompunt. Uit onderzoek bleek namelijk dat de naam RMC bij jongeren en professionals onduidelijkheid opriep. Sommigen dachten zelfs eerder aan een ziekenhuis.
Jongeren zelf vonden dat de naam Doorstroompunt het beste aangeeft wat doel en functie zijn. Namelijk voor jongeren die zijn uitgevallen of moeite hebben met school, laten doorstromen naar werk en/ of terug naar school. Ze kunnen daarvoor een beroep doen op de Doorstroomcoach, índerdaad de nieuwe naam van de RMC-consulent.
-
Route Rubicon afgesloten met diploma
Afgelopen zomer sloten de eerste negen studenten in onze regio Route Rubicon af. Tijdens een feestelijke bijeenkomst ontvingen zij in aanwezigheid van familie en vrienden een mbo-diploma als Servicemedewerker Breed. Ook betrokkenen vanuit Doorstroompunt, Werkplein, Onderwijs en stagebegeleiders zaten in de zaal.
Met de koets
‘De studenten hebben zelf de uitreiking georganiseerd’, vertelt studentbegeleider Annet Steenbruggen van het Noorderpoort College. Zij heeft twee jaar met de groep gewerkt en gezien hoe zij zich ontwikkeld hebben. ‘Voor deze studenten was de uitreiking een groots moment. Sommigen komen uit gezinnen waar een schooldiploma niet iets vanzelfsprekends is. Je kon merken hoe belangrijk dit voor hen was. Twee kwamen voor de uitreiking in een koetsje aangereden en hadden zich er echt op gekleed.’
Voor deze studenten was de uitreiking een groots moment.
Intensief
Annet kijkt terug op twee intensieve jaren. ‘Het was bij veel van de studenten niet zeker of ze het gingen halen. Maar uiteindelijk hebben ze het allemaal volbracht. En de meesten met een diploma. Een van de sterke punten van Route Rubicon is dat ze elkaar als groep sterker hebben gemaakt doordat ze elkaar steunden als het even minder ging. Ze zijn als groep begonnen en als groep geëindigd. Ook het samenspel tussen alle professionals was van belang. Ze waren erg betrokken bij de groep en waren daarom ook bij de diploma-uitreiking.’
Meer regie
Het diploma is voor Annet een deel van het resultaat van Route Rubicon. ‘Er is veel gebeurd met de studenten’, zegt ze. ‘Ze hebben zich naast de opleiding vooral ook sociaal sterk ontwikkeld en zijn meer ‘outgoing’ en zelfstandig geworden. Daardoor hebben ze nu meer regie op hun eigen leven. En dat voor studenten die voordat ze bij ons kwamen, school als een onveilige situatie ervaarden of niet konden omgaan met de vele prikkels in een klas. Ook Corona heeft de nodige impact gehad. Sommigen hadden een behoorlijke tijd thuis gezeten en zijn door Route Rubicon uit hun isolement gekomen.’Vervolg
Annet, die inmiddels met een nieuwe groep is gestart, heeft er vertrouwen in dat haar studenten genoeg hebben meegekregen om vervolgstappen te kunnen zetten. ‘Een aantal is inmiddels aan het werk of op zoek naar een baan’ laat ze weten. ‘Anderen nemen nog wat tijd om zich met behulp van een jobcoach te oriënteren op hun beroepskeuze. Volgens mij komen ze er wel.’ -
2BE biedt maatwerk voor jongeren
Voor jongeren die zijn vastgelopen in het onderwijs of al langer thuis zitten, kan 2BE in het stationsgebouw in Delfzijl een uitkomst zijn. In tien weken gaan tien jongeren zelf en met elkaar aan de slag om hun leven weer op de rit te krijgen. In die tien weken zoeken ze antwoorden op vragen als wie ben ik? Wat wil ik? En wat is er nodig om daar te komen? Drie keer per jaar start een nieuwe groep.
Diverse problemen
‘De achtergrond van de jongeren die bij ons komen is heel divers’, zegt projectleider Cheyenne Bolt. ‘Sommigen zitten al sinds Corona thuis en voelen zich daardoor eenzaam. Ze weten vaak niet meer hoe ze structuur aan hun leven moeten geven. Op tijd komen is dan al lastig. Anderen hebben problemen met schulden of verslaving. We zien de laatste tijd bijvoorbeeld veel jongeren die niet meer zonder hun beeldscherm kunnen.’
Coaches
Meerdere instanties verwijzen door naar 2BE. Dat gebeurt door onderwijs, gemeente of Doorstroompunt. Maar uiteindelijk is het aan de jongeren zelf of zij wel of niet meedoen. ‘Het gaat om de vraag of ze bereid zijn aan zichzelf te werken’, licht Cheyenne toe. ‘Alleen dan heeft het zin om hier te komen.’ Tijdens de tien weken zet 2BE diverse instrumenten in. Jongeren gaan bijvoorbeeld met theater, muziek of sport aan de slag. ‘We sluiten aan bij wat de jongeren nodig hebben, maar we stimuleren ze ook om ook buiten hun comfortzone te gaan.’ Per groep zijn er drie coaches/ workshopleiders betrokken die de jongeren ondersteunen en met wie ze gesprekken hebben. ‘We zijn geen hulpverleners, maar we staan naast de jongere en kijken samen hoe we ze zo goed mogelijk kunnen helpen.’
Nieuwe stappen
Veel jongeren zijn na die tien weken in staat om weer nieuwe stappen te zetten. Dat kan zijn door terug te keren naar het onderwijs of op zoek te gaan naar een dagbesteding. Bijvoorbeeld als ze meer tijd nodig hebben om de opleiding te vinden die echt bij hen past. ‘En als ze langer dan die tien weken een beroep op ons willen doen, dan kan dat’, verklaart Cheyenne. Ze haalt het voorbeeld aan van een jonge vrouw die na het traject bij 2BE nog een tijdje is gebleven voor onder andere coaching en vrijwilligerswerk. ‘Wij hebben verder een maatwerkplaats waar ze lekker aan de slag ging met al haar creativiteit. Dat voorkwam dat ze alleen maar thuis kwam te zitten tot ze terecht kon bij de goede hulpverlening. Met haar gaat het inmiddels weer goed.’
In onze aanpak vinden we het belangrijk dat de jongeren stilstaan bij wie ze zijn.
Maatwerk en samenspel
Het begeleiden van jongeren is volgens Cheyenne een kwestie van maatwerk en samenspel. ‘Elke jongere is verschillend en heeft daardoor een eigen aanpak nodig. Ook de samenwerking met instanties en ouders is belangrijk. Wij zorgen in ieder geval dat degenen die jongeren bij ons aanmelden wekelijks een update krijgen. Zo kunnen alle partijen zo goed mogelijk inspelen op ontwikkelingen en net als wij maatwerk bieden. Bijvoorbeeld door flexibel met de regels om te gaan om een jongere een tweede kans te bieden.’
Meer informatie over 2BE, kijk ook eens op www.2be.nl
-
Inzet overstapcoach effectief
Voor veel jongeren is de overstap van VMBO naar het MBO een lastige. Het is dan ook een moment dat een aantal van hen uitvalt en het onderwijs voortijdig verlaat. Met het instellen van een Overstapcoach wil het Doorstroompunt jongeren die moeite hebben met die overgang actief begeleiden.
Zwaardere problematiek
In onze regio werkt Karin Fekken al enige tijd als Overstapcoach. Ze ziet dat haar inzet effect heeft. En dat zien anderen ook. Het aantal jongeren dat zij begeleidt neemt dan ook toe. ‘Ik merk dat het onderwijs me steeds beter weet te vinden. Tegelijkertijd heb ik de indruk dat de problematiek onder jongeren zwaarder wordt. Voor een deel zijn dat nog steeds de naweeën van Corona waardoor jongeren in een isolement zijn terechtgekomen. Maar er zijn ook steeds meer jongeren met aandoeningen binnen het Autisme spectrum waar het onderwijs niet goed raad mee lijkt te weten.’
Overstapcoach inschakelen
Zodra de VMBO school een moeilijke overstap verwacht, kunnen ze Overstapcoach Karin inschakelen. ‘Dat gebeurt steeds vaker en op jongere leeftijd’, zegt ze hierover. ‘Dat hoor ik ook uit de andere regio’s. Ik zie steeds vaker 15-jarigen. Een probleem hierbij is dat zij nog niet toelaatbaar zijn op het MBO. Hiervoor is het Expertise en Consultatieteam ingericht dat vanuit school betrokken wordt bij deze jongeren.
Wat is nodig?
Als Overstapcoach kijk ik vooral wat een jongere nodig heeft’, gaat Karin verder. ‘Soms is dat het bieden van extra ondersteuning. Het kan ook gaan om hulp bij het maken van een keuze voor vervolgopleiding. Het is echt maatwerk. Vorig jaar had ik een meisje met angstklachten. Ze durfde de klas niet goed in te gaan. Samen met haar heb ik onderzocht wat er speelde. Vervolgens heb ik afspraken met de opleiding gemaakt over haar begeleiding en introductie. In het begin volgde ik haar ontwikkeling op de voet met wekelijks een evaluatie. Inmiddels gaat het goed met haar. Ze gaat alleen met de bus en heeft vriendinnen in de klas.’
‘Als Overstapcoach kijk ik vooral wat een jongere nodig heeft
Speciale trajecten
De laatste tijd adviseert Karin steeds meer jongeren om eerst een speciaal traject te doen voordat ze de stap naar het vervolgonderwijs maken. Dat heeft alles te maken met de zwaardere problematiek. ‘Dan kunnen trajecten als 2BE, de Manege of Playing for Succes een uitkomst zijn. Hier leren ze meer over zichzelf en de vaardigheden die ze nodig hebben om met succes aan een opleiding te kunnen beginnen.
-
Ons team
Vlnr: Joost Giesen, Jolanda van der Laan, Karin Fekken, Annette Ploeg-Willemsen, Jeroen Derksema
Wij willen er zijn voor iedereen binnen onze doelgroep, met name voor hen die ondersteuning nodig hebben bij de vraagstukken rondom scholing, werk-leertrajecten en andere aanverwante zaken. Als team zijn wij divers, transparant, daadkrachtig en toegankelijk. Daarnaast hechten wij waarde aan goede en laagdrempelige samenwerking met scholen, bedrijven, Werkpleinen, welzijnsorganisaties, jongerenprojecten etc.
Doorstroompunt Noord-Groningen nieuwe naam voor RMC! Per mei 2023.
Annette Ploeg-WillemsenJeroen DerksemaJolanda van der LaanJoost GiesenKarin FekkenKim WieremaYvonne Eisinga- Moorlag -
Wethouders in de regio die verantwoordelijk zijn voor RMC
De volgende wethouders zijn verantwoordelijk voor onderwijs en/of RMC: